ธรณีสัณฐานและสภาพพื้นที่ของจังหวัดฉะเชิงเทรา  แบ่งได้  4  เขต  คือ

     เขตที่  1 ได้แก่  พื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเล  ด้านตะวันตกตอนใต้ซึ่งติดต่อกับอ่าวไทย  เริ่มจากบริเวณปากแม่น้ำบางปะกง  สภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มและน้ำทะเลท่วมถึงสูงจากระดับน้ำทะเลเล็กน้อยดินเกิดจากตะกอนใหม่ที่ทับถมกันทุกปี  มีลักษณะเป็นดินเหนียว  มีปริมาณเกลือในดินสูง  กลุ่มดินและชุดดินที่พบบริเวณนี้ได้แก่ กลุ่มดิน Sulfaquents เป็นดินเหนียวมีการระบายน้ำเลว  มีสารประกอบของธาตุกำมะถันอยู่ในชั้นดินตอนล่าง  ดังนั้นเมื่ออยู่ในสภาพที่เปียกชื้นจะมีปฏิกิริยาเป็นด่างถ้าแห้งโดยการยกร่องจะกลายสภาพเป็นดินกรดจัดหรือดินเปรี้ยวจัด  ชุดดินที่จัดอยู่ในกลุ่มดินนี้ได้แก่  ดินชุดบางปะกง

   
     เขตที่  2  ได้แก่  พื้นที่ที่อยู่ถัดเข้ามาตอนในของพื้นที่ตลอดจนบริเวณลุ่มน้ำบางปะกง ดินเกิดจากตะกอนน้ำทะเลและน้ำกร่อยที่มีอายุน้อย  สูงจากระดับน้ำทะเลเฉลี่ย  2-3  เมตร  เนื้อดินเป็นดินเหนียว  มีปฏิกิริยาเป็นด่าง  บางแห่งพบเกลือเป็นองค์ประกอบอยู่สูง  กลุ่มดินที่พบเป็นกลุ่ม  Tropaquepts   ซึ่งประกอบด้วย ชุดดินบางกอก  บางน้ำเปรี้ยว  และสมุทรปราการ  มีพื้นที่ราบน้ำทะเลเคยท่วมถึงเกิดจากตะกอนน้ำกร่อยที่มีอายุมากขึ้นเนื้อดินเป็นดินเหนียวและเปรี้ยวจัด  กลุ่มดินที่พบได้แก่  กลุ่มดิน  Tropaquents  ที่มีชั้นสารพวกจาไรโซท์เกิดขึ้นในระดับความลึกที่แตกต่างกัน  ชุดดินที่สำคัญได้แก่  ชุดองครักษ์  รังสิต  ดอนเมือง  บางน้ำเปรี้ยว  ฉะเชิงเทรา  มหาโพธิ พานทอง  บางกอก  และสมุทรปราการ

     เขตที่ 3  ได้แก่  บริเวณที่ราบลานตะพักลำน้ำ  แบ่งได้ดังนี้
  3.1 ที่ราบลานตะพักลำน้ำระดับต่ำ  มีความลาดเทต่ำกว่า  2%  เป็นดินที่เกิดจากการทับถมของตะกอนลำน้ำ  ลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบเรียบถึงค่อนข้างเรียบ  มีการระบายน้ำเลวปฏิกิริยา  ของดินเป็นกรดจัดถึงกรด ปานกลาง ดินที่พบ  ได้แก่  ดินตะกอนหลายชนิดปะปนกับประเภทที่มีการระบายน้ำเลว  ได้แก่  ชุดแกลง  ชุดชลบุรี  ชุดหินกอง  ชุดเพ็ญ  และชุดเกาะขนุน

  3.2  ที่ราบลานตะพักลำน้ำระดับกลางถึงสูง  มีความลาดเทระหว่าง  1-6%  เป็นดินที่เกิดจากการทับถมของตะกอนลำน้ำหรือวัตถุที่ถูกเคลื่อนย้ายมาจากที่สูงกว่า  ลักษณะพื้นที่เป็นลูกคลื่นลอนลาดมีการระบายน้ำดี  ปฏิกิริยาของดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดเล็กน้อย  ดินที่พบได้แก่  ดินตะกอนหลายชนิดปะปนกัน  ประเภทที่มีการระบายน้ำดี  ได้แก่  ดินชุดสกล  ชุดบางคล้า  ชุดดอนไร่  ชุดโคราช  ชุดสตึก  ชุดวาริน  ชุดปางไร่  และชุดหนองคอก

   เขตที่  4  ได้แก่  บริเวณพื้นที่ผิวที่เหลือค้างจากการกัดกร่อน  และภูเขา  เป็นที่ดินซึ่งเกิดจากการที่เขา  หรือภูเขาถูกน้ำกัดกร่อนหรือถูกชะล้างเป็นเวลานานจนกระทั่งเหลือให้เห็นเป็นสภาพพื้นที่ลอนลาดหรือลอนชันโดยมีความลาดชันมากกว่า  4%  ขึ้นไป  แบ่งตามลักษณะการตกค้างและสภาพได้ดังนี้

4.1  พวกที่เกิดจากการตกค้างและสลายตัวบนเชิงเขาที่เป็นหินแกรนิต  หินดินดานและหินฟิลไลท์  จะให้ดินที่มีเนื้อหยาบจนถึงเนื้อละเอียด  มีการระบายน้ำดี  เป็นดินตื้นจนถึงดินลึกปฏิกิริยาของดินเป็นกรดจัดถึงกรดปานกลาง  ดินที่พบ  ได้แก่  ดินชุดบ้านบึง  ชุดหุบกะพง  ชุดสัตหีบ  ชุดมาบบอน  ชุดกบินทร์บุรี  และชุดท่ายาง  เป็นต้น

4.2  บริเวณเขาและภูเขา  เป็นดินที่พบในที่สูง  ส่วนใหญ่เป็นเขาและภูเขา  ลักษณะดินบริเวณนี้  บางชนิดเป็นดินลึก  บางชนิดเป็นดินตื้น  มีการระบายน้ำดี  ส่วนใหญ่มีความลาดเอียงมากกว่า  35  เปอร์เซ็นต์ ไม่เหมาะในการเกษตรบริเวณนี้

top